4 Ekim 2009 Pazar

LATiMERYA - COELACANTH

Latimeria chalumnae
Latimeria chalumnae

Latimerya : Latimeryagiller familyası, Crossopterygii altsınıfının Actinista takımından latimerya (Latimeria chalumnae), kretase devri sonunda (80 milyon yıl önce) soyu kuruduğu sanılırken, 1938'de Mozambik boğazında canlı olarak bulundu. Crossoterygii'ler ikiye ayrılır. Dörtayaklı omurgalıların atası olan Rhipidistia'lar, başlıca cinsi Coelacanthus olan Actinistia'lar. Devon devrinde Spitzberg'deki tatlısu çökelleri arasında ortaya çıkan latimerya daha sonra denize indi ve İkinci Zaman'ın sonuna kadar denizlerde yaşadı. Sayılarında büyük bir çoğalma görülmedi. 1938'de yakalanan latimeryadan sonra, ikinci latimerya ancak 1952'de Komor adaları yakınında avlanabildi. Günümüzde çeşitli müze ve laboratuvarlarda 60'dan fazla latimerya bulunmaktadır. Latimeryalar tıknaz hayvanlardır. Boyu 2 m'ye yaklaşır ve Karbon devrinden bu yana boyu hemen hemen değişmemiştir. Gri-mavi renklerinin hafif çizgili kozmoit pulların yapısından geldiği sanılmaktadır. Birinci sırt yüzgeci dışındaki yüzgeçler saplı, kuyruk yüzgeçleri üç toplu ve difiserktir. İkinci Zaman'da yaşamış latimeryalarla karşılaştırıldığında iskelet yapısı çok gerilemiştir ve büyük bölümü kıkırdaklıdır. Beyin çok küçüktür ve beyin yarımyuvarlakları Actinopterygii öbeği üyelerinkinden farklı olarak terstir. Koni biçimindeki güçlü dişleri bu yırtıcı hayvanın etçil beslendiğini kanıtlar. Bağırsağında sarmal bir kapakçık vardır. Karın yüzünde bulunan körelmiş, yağla dolu uzun borunun körelmiş bir akciğer olduğu sanılmaktadır. Günümüzde, latimerya yalnızca Komor adaları çevresinde 200-1000 m derinlikteki dipler arasında rastlanmaktadır. Günümüzde birkaç latimeryayı yaşatmak için büyük çabalar harcanıyorsa da bu konuda önemli bir başarı elde edilememektedir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

free counters